Srčani crv ili bolest srčanog crva izaziva parazit Dirofilaria immitis koji se prenosi ubodom komarca. To je ozbiljno i teško oboljenje, koje izaziva velika oštećenja srca i pluća, može izazvati oštećenja i drugih organa, a ukoliko se ne leči može dovesti do smrti. Najčešće oboljevaju psi i mačke, a mogu oboleti i vukovi, lisice i drugi sisari. Ovo oboljenje se poslednjih godina sve češće sreće kod nas zbog promene klime i pogodnijih uslova za razvoj komaraca koji su prenosioci bolesti, te iz godine u godinu raste broj obolelih ljubimaca.
Kako izgleda srčani crv?
Odrasli oblici parazita su bele boje, končastog izgleda. Ženke su dužine 25- 30 cm, a mužijaci 12-18 cm sa spiralno uvijenim krajem. Mogu živeti do 5 godina u telu domaćina, parazitira u desnoj komori, plućnim arterijama, desnoj pretkomori i v.cava kod pasa, a ređe kod lisica, vukova, mačaka, šakala i čoveka.
Kako dolazi do pojave srčanog crva?
Ciklus razvoja se odvija preko prelaznog domaćina malaričnog komarca, Anopheles maculipennis. Komarac tokom sisanja krvi zaraženog psa unosi larve mikrofilarije, koje u komarcu nastavljaju svoj razvoj do infektivnog trećeg stadijuma (L3). Takav komarac pri narednom sisanju krvi drugog psa ubacuje larvice u potkožno tkivo a one dalje putuju, sazrevaju, rastu kreću se prema plućima i nakon 6-7 meseci postaju odrasli polno zreli paraziti koji dalje putuju preko plućnih arterija do srca. Prosečan komarac može maksimalno da prenese do 10 larvi odjednom. Ukoliko mikrofilarije ne pokupe komarci u roku od 2 godine one uginjavaju. Mikrofilarije se mogu preneti preko placente ali se u tom slučaju neće razviti odrasli paraziti.
Simptomi srčanog crva
Stepen oboljenja u kojem će se bolest razviti zavisi od broja parazita, uzrasta i fizičke aktivnosti psa. Kod psa prisustvo parazita u srcu i velikim krvnim sudovima dovodi do cirkulatornih smetnji čija je posledica zadebljanje zida srca, zatim proširenje komore i napokon srčana slabost. Infekcija je mesecima pa i godinama neprimetna i protiče asimptomatski.
Srčani crv kod pasa – Simptomi
Životinja se u početku zamara, neraspoložena je, slabije jede i gubi na težini, potom počinje da kašlje zato što se tečnost nakuplja u plućima. Kada ovi simptomi postanu evidentni, bolest je već u poodmaklom stadijumu. Kada srce potpuno oslabi, moguće je nakupljanje tečnosti i u trbušnoj duplji i razvijanje svih ostalih simptoma vezanih za slabost desnog srca.
Srčani crv kod mačaka – Simptomi
Infektivna larva preživljava ali se samo nekoliko razvije u odraslu jedinku. Obično su promene na srcu minimalne jer mačke prvenstveno reaguju na prisustvo crva u plućima. Odrasli paraziti dospevaju u plućnu arteriju, gde mogu zapušiti neke od njenih ogranaka, što dovodi do plućne embolije, sa mogućim smrtnim završetkom. Kod mačaka se uglavnom uočavaju nespecifični znaci bolesti kao što su: povremeno povraćanje, smanjen apetit, gubitak težine, kašalj, gušenje, otežano disanje.
Kako se postavlja dijagnoza?
Dijagnoza se postavlja laboratorijskim putem a procena ozbiljnosti slučaja ultrazvukom srca i rendgenom pluća gde se uočavaju odrasli paraziti. Koriste se antigen testovi pomoću kojih se sa pouzdanošću od čak 99% može utvrditi prisustvo ovog parazita u organizmu psa. Takođe se koristi i Knotov test kojim se dokazuje prisustvo mikrofilarija. Period od infekcije, pa dok crvi ne odrastu, traje u proseku 6 meseci, i za to vreme ne postoji mogućnost postavljanja pouzdane dijagnoze.
Terapija i lečenje srčanog crva?
Terapija i prognoza u mnogome zavise od trenutka u kom se reaguje. Lečenje obuhvata najpre stabilizaciju pacijenta, a zatim primenu antiparazitika (ivermektin) koji ubijaju odrasle parazite u srcu i krvnim sudovima. Nakon 4-6 nedelja moraju se dati sredstva koja će ubiti i larve prisutne u krvi životinje. Lečenje je dugotrajno i komplikovano, a tokom terapije pacijent mora potpuno mirovati i biti na posebnom režimu ishrane.
Srčani crv – Preventiva
Kao prevencija u sezoni pojave komaraca, poželjno je koristiti sredstva koja sprečavaju zarazu životinja kao što je NexGard Spectra. Preporuka je da se počnu davati najkasnije mesec dana pre početka sezone. Obično se koriste sredstva koja se daju životinji 1 mesečno. Pre primene sredstava za prevenciju neophodno je uraditi testove krvi, koji pokazuju da životinja nije invadirana ovim parazitom, jer se prevencija može vršiti samo kod zdravih životinja.